Nieuws

In aflevering 2 van JV zijn veertien uitspraken en vijf noten verschenen. Mark Klaassen bespreekt het arrest LW van het HvJEU over het automatisch verlenen van een afgeleide asielstatus aan het minderjarige kind van een statushouder en de verenigbaarheid hiervan met de Kwalificatierichtlijn en of dit arrest ook rechtsgevolgen heeft voor de Nederlandse rechtspraktijk. Viola Bex-Reimert geeft een overzicht van de jurisprudentie van de Afdeling uit 2021 waaruit een duidelijke boodschap blijkt, dat er meer gehoord moet worden in welke fase van de procedure het geschil zich ook bevindt. Verder gaat Viola ook nog in op de toepassing van artikel 6:22 Awb. Lisardo Fernandez Ferreiro bespreekt de Afdelingsuitspraak over de gelijkstelling van huwelijk en partnerschap en de uitleg van art. 3.16 Vb 2000 door de Afdeling. Lisardo werpt de vraag op "Waarom komt aan artikel 3.16 van het Vb in dit kader meer waarde toe dan aan artikel 3.14?" Marcelle Reneman legt in haar noot bij een uitspraak, waarin de Afdeling een verzoek om herziening gebaseerd op het arrest LH afwijst, uit dat het indienen van een verzoek om herziening niet de juiste weg is, dat het afwijzen van een herzieningsverzoek niet in strijd is met het Unierecht en welke andere mogelijkheden er zijn om een juiste beoordeling van een opvolgende aanvraag af te dwingen. Tenslotte signaleren Tesseltje de Lange en Gerben Dijkman in een korte redactionele noot dat de Afdeling sinds enkele maanden 'strenger' is voor de Staatssecretaris. Als voorbeeld zie de hierboven genoemde noot van Viola Bex-Reimert. Omdat de uitspraken niet benoemen dat daadwerkelijk een andere lijn is ingezet of dat de Afdeling om gaat zijn de uitspraken soms moeilijk op waarde in te schatten. Op bijvoorbeeld het gebied van art. 8 EVRM en horen in bezwaar zijn deze uitspraken zo toegenomen dat de redactie deze als nieuw lijn wil signaleren. De redactie hoopt de kritischer houding van de Afdeling het komende jaar nader te kunnen duiden. Lezers die een dergelijke lijn menen te zien worden verzocht dit te laten weten aan de redactiesecretaris. De redactie zal dan een geschikte uitspraak selecteren om in een redactionele of externe noot op deze lijn te wijzen.

De ABRvS heeft in een uitspraak van 20 januari 2022 overwogen dat de SvJ&V na afwijzing van een Chavez-vergunning niet deugdelijk heeft gemotiveerd waarom hij geen gebruik heeft gemaakt van een ambtshalve vergunningverlening ex art. 8 EVRM. De SvJ&V heeft zich op het standpunt gesteld dat een beroep op art. 8 EVRM nooit kan leiden tot afgifte van het gevraagde document. De Afdeling oordeelt echter dat het feit dat de SvJ&V krachtens art. 3.6b onder c Vb de bevoegdheid maar niet de plicht heeft om ambtshalve een vvr o.g.v. art. 8 EVRM te verlenen, niet wegneemt dat de SvJ&V deugdelijk moet motiveren waarom hij geen gebruik heeft gemaakt van die bevoegdheid.

De ABRvS heeft op 26 januari 2022 uitspraak gedaan over de manier waarop de SvJ&V moet onderzoeken en beoordelen of vreemdelingen die willen nareizen zijn wie ze zeggen dat ze zijn en of zij echt een gezin vormen. De ABRvS herhaalt dat de SvJ&V in nareiszaken het bewijs van de vreemdelingen in onderlinge samenhang moet beoordelen en daarbij rekening moet houden met alle relevante elementen, zoals leeftijd en geslacht. Anders dan in eerdere uitspraken, oordeelt de ABRvS nu ook dat de staatssecretaris daarbij expliciet en gemotiveerd moet beoordelen of hij de betrokken vreemdelingen het voordeel van de twijfel moet geven. De SvJ&V heeft in deze Eritrese zaak niet beoordeeld of hij de vreemdeling het voordeel van de twijfel moet geven. Dit had wel gemoeten, ook gezien het feit dat uit het DNA-onderzoek blijkt dat zij en de Eritrese man de ouders van het kind zijn en de vrouw geen valse documenten of verklaringen heeft gegeven. De SvJ&V moet om deze reden de aanvraag van de vrouw voor een mvv die zij nodig heeft om Nederland in te reizen, opnieuw beoordelen. 

De Afdeling bestuursrechtspraak Raad van State heeft op 19 januari 2022 in twee uitspraken gedaan: één over een Iraanse vrouw die stelt zich tot het christendom te hebben bekeerd en een over een Iraanse man die stelt dat hij atheïst is geworden. De Afdeling vindt de werkwijze van de staatssecretaris niet duidelijk en geeft aan hoe de staatssecretaris moet onderzoeken en beoordelen of hij het geloofwaardig vindt dat een vreemdeling afvallig of atheïstisch is. Daarnaast moet de staatssecretaris de werkwijze voor onderzoek en beoordeling atheïsme aanscherpen omdat onvoldoende onderscheid wordt gemaakt tussen asielaanvragen van afvalligen en die van atheïsten. Wordt de afvalligheid of het atheïsme van de vreemdeling geloofwaardig geacht dan moet hij vervolgens onderzoeken of een vreemdeling hierdoor een risico loopt bij terugkeer in het land van herkomst. Het onderzoek daarna is op dit moment onvoldoende.

Zelfstandigen tegenhouden (ve22000103)
Mensen die ‘langdurig ingezetene’ zijn in een andere EU-lidstaat en in Nederland willen gaan werken als zelfstandige, krijgen te maken met ongerechtvaardigde belemmeringen. Tesseltje de Lange en Danique van den Tillaar bekritiseren dat informatie over vereisten – zoals inkomsten en bewijsstukken – niet in rechtsregels is opgenomen maar in beleidsregels, formulieren en een website. En aan de ‘duurzaamheid’ van de inkomsten en de opdrachten blijken irreële eisen te worden gesteld.
Van toeslagen naar vreemdelingen (ve22000104)
Als de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State de actiepunten serieus neemt die ze naar aanleiding van de Toeslagenaffaire heeft geformuleerd, moet ze ook de vreemdelingenzaken heel anders behandelen. Bert Marseille, Marc Wever en Viola Bex-Reimert stellen dat dan veel meer zaken in een zitting moeten worden behandeld en dat uitspraken veel vaker moeten worden gemotiveerd. Het streven naar consistentie mag dan wel wat minder.
Kennismigranten binnenhalen (ve22000105)
In oktober 2021 is een nieuwe Europese Blauwe Kaartrichtlijn in werking getreden. De richtlijn laat de gebreken van de oude richtlijn, zoals het parallel bestaan van de nationale regelingen voor kennismigranten, in stand. Maar onder andere de invoering van erkende werkgevers, zoals Nederland die al kent, en een salarisdrempel die kan worden verlaagd – mogelijke oplossing voor tekorten in bepaalde beroepsgroepen – zijn wel stapjes in de goede richting, aldus Bram van Melle.
‘Nationaliteit: onbekend’ (ve22000106)
In Nederland staan ruim 40.000 mensen geregistreerd met ‘nationaliteit: onbekend’. Het kost hun jarenlang bureaucratisch gedoe om die nationaliteit op te helderen, terwijl ze intussen niet rechtmatig in dit land verblijven. Peter Rodrigues bespreekt een zaak waarin het VN-Mensenrechtencomité kritisch oordeelde over Nederland. Nederland kent geen procedure om staatloosheid vast te stellen en maatregelen tegen staatloosheid van minderjarigen ontbreken. Daardoor worden kinderrechten geschonden.
En verder:
* bespreekt Marjon Peeters een arrest van het EHRM waardoor Nederland bij uitzetting niet alleen de beschikbaarheid van medische behandeling maar ook de toegankelijkheid ervan moet onderzoeken (ve22000107);
* beantwoordt Chretienne Peeters de vraag of een vreemdeling die als jong kind naar Nederland kwam maar hier geen rechtmatig verblijf had, beroep kan doen op privéleven (art. 8 EVRM) (ve22000108);
* ontdekte columnist Jelle Walther waarom een cliënt die al meer dan 25 jaar rechtmatig in Nederland woonde, toch geen Nederlander kon worden. Bij de afwijzing van diens naturalisatieverzoek bleek een vuilniszak een belangrijke rol te spelen (ve22000110);
* reflecteert redactielid Johan ten Berg op de manier waarop A&MR kan bijdragen aan het maatschappelijke debat (ve22000109).

Het nieuwe jaar begint goed met vijf annotaties in aflevering 1 van JV. Mark Klaassen schrijft een noot bij Savran tegen Denemarken, een uitspraak van het EHRM. Klaassen bepleit in zijn noot dat bij de toetsing van art. 8 EVRM meer aandacht nodig is voor de psychische gesteldheid van de vreemdeling bij het plegen van een strafbaar feit. Dan een noot van Paul Minderhoud waarin hij de problematische gezinskaartregeling in Italië onder de loep neemt. Niet-EU-burgers kunnen deze kaart niet aanvragen en stapten daarom naar de rechter. De noot bespreekt de beoordeling van de rechter waarbij wordt ingegaan op het begrip ‘’sociale bijstand’’ en de vraag of er sprake is van discriminatie. Winnares van de annotatiewedstijd Esmee Hardeman geeft in haar noot een analyse van de onderzoeks- en motiveringsplicht van de staatssecretaris ten aanzien van het interstatelijk vertrouwensbeginsel. Zij concludeert dat er volgens de jurisprudentie duidelijk een onderzoeksplicht ligt bij de staatssecretaris, maar dat hier helaas niet aan wordt voldaan. Vervolgens een noot van A.G.D Overmars bij een uitspraak van de Afdeling van 8 november. Hij bespreekt in hoeverre het zoekjaar mee zou moeten tellen voor de aanvraag van een vergunning voor onbepaalde tijd in de EU. De regeling van het zoekjaar is van tijdelijke aard, maar wel gericht op duurzaam verblijf. Dit zorgt voor onduidelijkheid over de waardering van deze regeling in het licht van de aanvraag van de vergunning voor onbepaalde tijd. Overmars stelt dat niet duidelijk is hoe de relevante bepalingen in het Unierecht en het nationale recht moeten worden uitgelegd en stelt een drietal prejudiciële vragen voor. Tot slot een noot van Mirjam van Riel over het peilmoment van de vaststelling van de feitelijke gezinsband. Zij legt verschillende uitspraken naast elkaar voor een volledige analyse van dit onderwerp. 

De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft op 12 januari 2022 uitspraak gedaan in drie zaken betreffende de bewaring van vreemdelingen met een asielstatus in een andere EU-lidstaat die illegaal in Nederland verblijven. Deze zaken waren aangehouden in afwachting van antwoorden van het HvJEU op prejudiciële vragen. Na verschijnen van het arrest M. e.a. heeft de ABRvS nu einduitspraak gedaan. Indien de vreemdeling weigert naar de lidstaat te vertrekken waar hij een asielstatus heeft en het juridisch onmogelijk is voor de Staatssecretaris om een terugkeerbesluit te nemen, dan kan hij die derdelander krachtens nationale wetgeving (art. 59 lid 2 Vw 2000) onder dwang overbrengen naar die andere lidstaat en met het oog op dat vertrek in bewaring stellen. Die besluiten vallen niet binnen de werkingssfeer van de Terugkeerichtlijn. Behalve dat de grondrechten van de desbetreffende vreemdeling moeten worden gerespecteerd bij het ten uitvoer brengen van die besluiten, moet de nationale wetgeving die grondrechten op zichzelf ook volledig eerbiedigen.

In de laatste aflevering van het jaar drie noten voor onder de kerstboom. Dora Brouwer bespreekt de Afdelingsuitspraak van 19 oktober 2021 over een mvv aanvraag voor verblijf o.g.v. art. 8 EVRM. Zij gaat in op de juridische fuik van art. 8 EVRM en legt de uitspraak ook nog naast het reflectierapport van de Afdeling van 19 november 2021 en hoe lagere rechters proberen uit de juridische fuik van 8 EVRM weg te blijven. Tesseltje de Lange schreef een noot bij een rechtbank uitspraak over de vraag of de werkgever van een vreemdeling met aan aantekening ‘arbeid vrij’ als bedoeld in artikel 4 Wet arbeid vreemdelingen (Wav) op zijn verblijfsvergunning, een referentverklaring moet afgeven. Ten slotte een noot van Sjoerd Thelosen bij een uitspraak van een rechtbank over dat de beklagprocedure over regime in detentie geen rechtsmiddel is in de zin van art. 47 Handvest Grondrechten EU.
De redactie van JV wenst u fijne feestdagen en een goed uiteinde!

De voorzieningenrechter heeft de voorlopige voorziening hangende bezwaar om verzoekster en haar gezinsleden, die staan op een evacuatielijst, binnen twee weken te evacueren afgewezen. Het bezwaar heeft geen redelijke kans van slagen omdat er geen sprake is van een besluit in de zin van de Awb. Daarnaast gaat het om uitoefening van rechtsmacht op het grondgebied van een andere staat en bestaat er daarom geen noodzaak tot het bieden van rechtsbescherming. Voorts is er ook geen sprake van een andere handeling op nalaten op grond van de Vw 2000 gelijk staand met een besluit, aldus de voorzieningenrechter. De zitting voor een kort geding bij de burgerlijke rechter staat gepland voor 5 januari 2022.

In deze derde EU Update van 2021 geeft Elisa Scroccaro, stagiaire bij de Commissie Meijers, een overzicht van wetgevende en niet-wetgevende voorstellen van de Europese Commissie in het derde kwartaal van 2021.
Aan bod komen: het nieuwe Asiel- en Migratiepact, de situatie in Wit-Rusland, pushbacks aan de Europese grenzen, Frontex en de nieuwe Schengenstrategie.