Nieuws

De Afdeling bestuursrechtspraak Raad van State heeft op 20 november 2024 in drie zaken uitspraak gedaan over het risico op ernstige schade bij terugkeer naar Afghanistan. Hoewel de informatie uit de openbare bronnen niet eenduidig is, kan daaruit wel worden afgeleid dat vreemdelingen bij terugkeer naar Afghanistan vanwege hun verblijf in het Westen in de negatieve belangstelling van de Taliban, familieleden of dorpsgenoten kunnen komen te staan. De Afdeling komt tot de conclusie dat uit de informatie uit de openbare bronnen niet volgt dat vreemdelingen die in een westers land hebben verbleven, alleen al om die reden een reëel risico op ernstige schade lopen als zij vrijwillig terugkeren naar Afghanistan. De minister moet dan niet alleen de individuele omstandigheden, maar ook het verblijf in het Westen betrekken bij de beoordeling van de asielaanvraag, en deze in samenhang bezien. In de drie zaken die ter zitting zijn behandeld is in een zaak, ve24002387, geoordeeld dat dat de vreemdeling niet aannemelijk heeft gemaakt dat hij gelet op zijn individuele omstandigheden bij terug keer een reëel risico op ernstig gevaar loopt. In de twee andere zaken, ve24002386 en ve24002388 overweegt de Afdeling dat de minister niet in onderlinge samenhang heeft beoordeeld of de vreemdeling gelet op de individuele omstandigheden een reëel risico loopt op ernstige schade.

In aflevering 15 van Jurisprudentie Vreemdelingenrecht zijn 21 uitspraken en 9 noten verschenen: 
Noot Dion Kramer bij het arrest Perle van het HvJEU over de Studierichtlijn, waarin zij een dubbele boodschap terug stuurt naar de lidstaten. Enerzijds het voorkomen van misbruik en anderzijds wederzijds vertrouwen tussen lidstaten. Noot Mark Klaassen en Gerrie Lodder bij het HvJEU arrest Sagrario waarin art. 15 lid 3 Gezinsherenigingsrichtlijn wordt uitgelegd. Gekozen wordt voor een interpretatie die zorgt voor een verdergaande bescherming van de afhankelijke gezinsleden dan thans in de Nederlandse implementatiewetgeving het geval is. Noot Aniel Pahladsingh bij het HvJEU arrest Changu over de verplichting om de illegale verblijvende vreemdeling schriftelijk te informeren over de tijdelijke opschorting van het terugkeerbesluit; Het ontbreken van een verplichting om op grond van dwingende humanitaire overwegingen een verblijfsrecht toe te kennen en het recht op meest elementaire behoeften. Noot Marcelle Reneman bij het arrest Ararat van het HvJEU: De IND moet een eerder opgelegd terugkeerbesluit toetsen aan het refoulementbeginsel bij afwijzing van een regulier verblijfsvergunning. En de  bestuursrechter moet ambtshalve toetsen aan het refoulementbeginsel in het beroep tegen de afwijzing van een reguliere vergunning en de daaruit volgende beëindiging van de tijdelijke opschorting van het terugkeerbesluit. Noot Fadi Fahad bij een Afdelingsuitspraak. Heeft een Afghaanse schoonmaakster die op het hoofdkwartier van EUPOL in Kabul werkte het recht om overgebracht te worden naar Nederland? Dat de rechter niet toetst of de minister een redelijke uitleg geeft aan wat publiek en zichtbaar is, is zijns inziens onwenselijk. Noot Lieneke Slingenberg bij de Afdelingsuitspraken waarin zij oordeelt dat asielzoekers en statushouders die worden overgeplaatst naar de Handhavings- en Toezichtslocatie (HTL) niet van hun vrijheid worden beroofd in de zin van art. 5 EVRM en 6 EU Handvest ook niet als de vreemdeling wordt overgeplaatst naar een ‘ROV-kamer’ binnen de HTL. Noot Julien Luscuere bij een uitspraak van de rechtbank Amsterdam over de verzendtheorie die van toepassing is op besluiten en aanverwante correspondentie onder de Algemene Wet Bestuursrecht en de dominante aanname in de rechtspraak dat in Nederland een betrouwbare of zelfs feilloze postbezorging bestaat. Noot Viola Bex-Reimert over artikel 6:5 Awb. waarin is vastgelegd wat er in ieder geval in een bezwaar- of beroepschrift moet staan. Waaronder de gronden van bezwaar of beroep. Maar hoe summier mogen deze gronden verwoord worden? Noot Pouya Fard en Hans van Oosterhout over de Turkse vreemdelinge die is benadeeld omdat, indien op tijd was beslist op haar aanvraag, de beoordeling volgens het risicogroepenbeleid in plaats van het risicoprofielenbeleid had plaatsgevonden.
 

In het vandaag verschenen novembernummer van A&MR:
Verscherping nareisbeleid (ve24002285)
Voor meerderjarige kinderen is afgelopen juli het nareisbeleid veranderd. Anne Zwijnenberg en Barbara Bierhuizen zetten de veranderingen op een rij en bespreken de actuele jurisprudentie. Ook analyseren ze het voorheen geldende beleid, omdat daaraan waarschijnlijk nog twee jaar lang nareisaanvragen worden getoetst. Uit hun vergelijking met het oude beleid blijkt dat het nieuwe een verscherping betreft. En ze betwijfelen of de minister onder de Unieburgerrichtlijn de ruimte heeft die ze stelt te hebben.
Geen achteruitgang (ve24002286)
Wat betekent het non-regressiebeginsel in het EU-recht? Wanneer is dat beginsel, veelal uitgewerkt in standstill-bepalingen, relevant in het asiel- en migratierecht? Henri de Waele en Tijn Hendrikx kijken naar de oorsprong, de beleidspraktijk en de handhaving. Het principe pakt op verschillende rechtsgebieden anders uit. Het migratierecht blijkt een ‘natuurlijke habitat’ ervoor te zijn, in het milieurecht wordt het succesvol toegepast, maar in het sociaal recht is het overwegend krachteloos.
Gratis zorg (ve24002287)
Als zij minister was... zou basisarts Sandrine Vollebregt ongedocumenteerden een zorgverzekering geven. Nu hebben zij nauwelijks toegang tot zorg. Dat leidt ook nog tot hogere kosten, omdat door uitstel van behandeling het ziekenhuis vaak de zorg moet verlenen in plaats van de goedkopere huisarts. Vollebregt bepleit de oprichting van een fonds om verzekeraars te compenseren.
Andere EU-lidstaten vertrouwen? (ve24002288)
Staan pushbacks en onrechtmatige detentie in een land eraan in de weg dat een vreemdeling naar dat EU-land wordt teruggestuurd, bij een zogeheten ‘Dublinoverdracht’? Nee, antwoordde het Europese Hof van Justitie eind februari. Maar Meiling Corver zag wel dat het hof een uitzondering maakt als het gaat om structurele gebreken in de ontvangende lidstaat die zouden kunnen leiden tot hele ernstige ‘materiële deprivatie van de vreemdeling’.
En verder:
* schrijft Marq Wijngaarden de tweejaarlijkse Kroniek Openbare orde (ve24002289);
* onderzoeken Charlotte Pelt en Anne Zwijnenberg de zware eisen voor een (jong)volwassene die om gezinshereniging verzoekt voor een (jong)volwassen familielid – denk aan psychische problematiek en noodsituaties (ve24002290);
* ging redactielid Edward van Kempen zelf het migratiepad op en schetst hij in de column hoe hij voor werken in Straatsburg een titre de séjour spécial bemachtigde (ve24002291);
* en hoopt Petra Werkman in het redactioneel dat migratiejuristen in tijden van de aangekondigde asielnoodmaatregelenwet de juridische veerkracht zullen houden ‘om zaken voor te blijven leggen aan de rechter – en niet op te geven (ve24002284).’

De Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State heeft op 30 oktober 2024 uitspraak gedaan over het bij de grens in detentie plaatsen van Oekraïense vreemdelingen die aan de grens asiel aanvroegen en een beroep deden op de zogenaamde Richtlijn tijdelijk bescherming. De minister van Asiel en Migratie mocht deze Oekraïners niet in grensdetentie zetten. De wettelijke grond waarop de Oekraïners in grensdetentie waren gezet is art. 6 lid 3 Vw 2000. Deze bepaling is een omzetting van art. 8 lid 1 onder c Opvangrichtlijn. Uit art. 3 lid 3 van de Opvangrichtlijn volgt dat de richtlijn niet van toepassing is wanneer de Richtlijn tijdelijke bescherming wordt toegepast. In de Richtlijn Tijdelijke Bescherming is geen basis voor het plaatsen van een persoon in grensdetentie. De Oekraïners krijgen een schadevergoeding voor de tijd dat zij onrechtmatig in detentie hebben verbleven.
Zie eerder hierover ook al VK Haarlem 8 juli 2024, JV 2024/193 nt C. Grütters, ve24001647, en VK Haarlem 26 juli 2024, JV 2024/203, ve24001735. 
--- Persbericht Raad van State

In aflevering 14 van Jurisprudentie Vreemdelingenrecht zijn 26 uitspraken en 5 noten verschenen: 
Noot Mark Klaassen over de uitspraken van het zogenaamde jongvolwassenenbeleid, zowel het aangepaste beleid, als het voornemen om gezinshereniging van meerderjarige kinderen te schrappen, zullen ervoor zorgen dat de toetsing aan artikel 8 EVRM nog relevanter wordt in nareiszaken. Noot Corrien Ullersma bij in de uitspraak van de afdeling over beroep niet tijd. Als de IND geen op de voorliggende zaak toegespitste termijn meer vraagt in een dergelijk beroep, en alleen maar een zo lang mogelijke termijn vraagt zonder enige onderbouwing, dan geeft de fifo-aanpak volgens de rechtbank geen aanleiding om tot een andere termijn matrix te komen. Noot Christian van Dijk en Marcella Buijsse in de uitspraak over de praktijk van gestelde alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv) en de gevolgen van een wijziging in de leeftijd, ook met het oog op de mate van rechtsbescherming voor die amv. Noot Robin Barzilay over hoe in het afgelopen jaar er een toename van zaken is die zien op een wijziging van de leeftijd van de asielzoeker van minder- naar meerderjarig. Noot Marcelle Reneman in de uitspraak van de voorzieningenrechter over het verlenen van een mvv-nareis aan een 19-jarige vrouw en haar kind (van één jaar oud) uit Gaza.

In deze derde migratie-update van 2024 geeft Maria Faita, stagiaire bij de Commissie Meijers, een overzicht van de recente ontwikkelingen op het gebied van migratie en asiel in de EU en de wetgevingsvoorstellen van de EU in het derde kwartaal van 2024. In deze update worden onder andere besproken: de conferentie over het nieuwe Asiel- en Migratiepact, georganiseerd door de Commissie Meijers en VluchtelingenWerk Nederland; de benoeming van de nieuwe Commissaris voor Binnenlandse Zaken en Migratie; de implementatie van het Asiel- en Migratiepact; het EU migratiebeleid in Noord-Afrika; de Frontex-operatie in de Opaalkust; de implementatie van de Italië-Albaniëdeal; het strengere migratiebeleid in Nederland; de nieuwste Hofjurisprudentie op het gebied van asiel en migratie; en nieuwe EHRM-arresten op gebied van uitzetting en gedwongen terugkeer.

Advocaat Generaal de la Tour geeft het HvJEU in overweging om de spoedvragen van VK Amsterdam en de ABRvS in de gevoegde zaken C-244/24 (Kaduna) en C-290/24 (Abkez) als volgt te beantwoorden: 
1. Wanneer een lidstaat besluit de facultatieve tijdelijke bescherming vroegtijdig te beëindigen, moet hij ervoor zorgen dat de hem door het Unierecht toegekende beoordelingsmarge niet zodanig wordt gebruikt dat afbreuk wordt gedaan aan de doelstellingen en aan het nuttig effect van richtlijn 2001/55. Die lidstaat moet ook de algemene beginselen van dat recht naleven, waaronder met name het rechtszekerheidsbeginsel en het vertrouwensbeginsel. 
2. Art. 6 van richtlijn 2008/115/EG moet aldus worden uitgelegd dat het eraan in de weg staat dat een onderdaan van een derde land die rechtmatig op het grondgebied van een lidstaat verblijft op grond van de mogelijkheid die deze lidstaat heeft aangewend om hem tijdelijke bescherming te verlenen, het voorwerp uitmaakt van een terugkeerbesluit vóór de datum waarop die bescherming eindigt, ook wanneer de gevolgen van dat besluit tot die datum worden opgeschort en die datum in de nabije toekomst ligt.
Het is nog niet bekend wanneer het HvJEU uitspraak zal doen.

In het vandaag gewezen arrest Ararat beantwoordt het Europese Hof van Justitie de vraag van rechtbank Roermond van 13 maart 2023 (JV 2023/97, ve23000602) of na een hernieuwde vaststelling van onrechtmatig verblijf een nieuwe beoordeling moet plaatsvinden van het risico op refoulement. Het Hof beantwoordt deze vraag bevestigend. Als een terugkeerbesluit is opgeschort en opnieuw ingaat dient de lidstaat opnieuw te onderzoeken of sprake is van een risico op refoulement. Indien de nationale rechter de rechtmatigheid van een dergelijk besluit moet toetsen is deze verplicht om ambtshalve een eventuele schending van het beginsel van non-refoulement vast te stellen.

In aflevering 13 van de Jurisprudentie Vreemdelingenrecht zijn 11 uitspraken en 2 noten verschenen: 
Noot Stefan Kok bij de Afdelingsuitspraak over het recht op subsidiaire bescherming, anders dan de vluchtelingenstatus een door het Unierecht in het leven geroepen recht dat onder internationaal recht over refoulementverboden niet wordt voorgeschreven. Noot Aniel Pahladsingh bij het H.F.-arrest van het HvJEU dat bij de beoordeling van een opheffing van een inreisverbod en de vraag of er een gevaar is voor de openbare orde, de IND uit mag gaan van de 1F-vaststelling in de asielprocedure.

In het vandaag verschenen oktobernummer van A&MR:
Verlengen in Schengen (ve24002037)
Verdragen tussen Schengen- en niet-Schengenlanden maken het voor veel vreemdelingen mogelijk om veel langer dan negentig dagen in Schengengebied te verblijven. Dit kan belangrijk zijn voor muziek- en cultuurgezelschappen, sporters en zakenlieden, maar ook voor vreemdelingen die langer dan negentig dagen bij hun partner willen verblijven. Sander Groen en Esther Wolthuis gingen na hoe bilaterale overeenkomsten dat precies mogelijk maken.
Implementatie Asielpact (ve24002039)
Het Europese Migratie- en Asielpact verandert bestaande verordeningen maar schept ook nieuwe: de Crisisverordening, de Screeningsverordening, de Terugkeergrensprocedureverordening en de Hervestigingsverordening. Lynn Hillary schetst de veranderingen en vernieuwingen en richt zich daarna op de implementatiefase, waarvoor de lidstaten al komende december hun plannen klaar moeten hebben. De lidstaten krijgen minder autonomie, is de voorlopige conclusie.
Inburgering Turkse staatsburgers (ve24002040)
In een zaak over de heringevoerde inburgeringsplicht voor Turkse staatsburgers besliste Rechtbank Den Haag (‘zittingsplaats Rotterdam’) dat die plicht verenigbaar is met de standstill-bepaling en non-discriminatieverboden – geen zorgvuldige beslissing, volgens Ricky van Oers. Zo gaat de rechtbank niet in op de vraag of het onderscheid tussen Turkse imams en bijvoorbeeld Amerikaanse priesters geen ongerechtvaardigd onderscheid op basis van nationaliteit is.
Afhankelijk en meerderjarig (ve24002044)
Een meerderjarig, maar afhankelijk gezinslid kan op grond van de Gezinsherenigingsrichtlijn recht op toelating hebben, ook als de desbetreffende lidstaat de facultatieve richtlijnbepaling hierover niet heeft geïmplementeerd. Eva Bezem juicht deze conclusie van het Hof van Justitie EU toe.
Kroniek toelatingsgronden (ve24002042)
In de kroniek besteedt Sadhia Rafi onder andere aandacht aan: het HvJ EU-arrest dat besliste dat die vrouwen een sociale groep zijn die de fundamentele waarde van gelijkheid tussen vrouwen en mannen aanhangen; aan het arrest over de bescherming van Palestijnse vluchtelingen; en aan de ABRvS-uitspraak over de glijdende schaal onder artikel 15c Definitierichtlijn.
En verder:
* beantwoorden Tisanja Abali, Ime Koster en Petra Werkman de vraag wanneer een studerende Unieburger qua studiefinanciering wordt gezien als migrerend werknemer (ve24002045); 
* voelde Sanni Suhonen zich in Nederland welkom als internationale student, maar viel het haar moeilijk om uit de bubbel van internationale studenten te breken (ve24002046);
* en voorziet Karen Geertsema in het Redactioneel een stormachtige herfst (ve24002036), reden waarom ze eindigt met dichtregels uit 'Herfstdag' van Rilke:

Wie nu geen huis heeft, bouwt het ook niet meer
Wie nu alleen is, zal het nog lang blijven