Nieuws

Het Hof van Justitie EU heeft in het arrest Kaduna en Abkez de vragen van VK Amsterdam (JV 2024/166, ve24000840) en de ABRvS (JV 2024/159, ve24001026), of de facultatieve bescherming van derdelanders onder de richtlijn Tijdelijke Bescherming mag worden stopgezet voordat de Raad van de Europese Unie heeft vastgesteld dat de tijdelijke bescherming geen rechtsgevolgen meer heeft, bevestigend beantwoord. Wel moet de lidstaat zich ervan verzekeren dat geen afbreuk wordt gedaan aan de doelstellingen en het nuttig effect van de RTB en dat deze de algemene beginselen van het Unierecht eerbiedigt. De lidstaat mag in dat geval evenwel geen terugkeerbesluit uitvaardigen voordat deze bescherming is geëindigd.

De Afdeling bestuursrechtspraak heeft op 18 december 2024 prejudiciële vragen gesteld aan het Hof van Justitie EU in hoger beroep tegen twee uitspraken van VK 's-Hertogenbosch, ve22000296 en VK Amsterdam, ve24000077, waarin sprake is van een Azerbeidjaanse en een Afghaanse man die zijn veroordeeld tot langdurige gevangenisstraffen. Tegen de mannen is een terugkeerbesluit uitgevaardigd. De mannen vinden dat dat niet mag omdat de minister, door hun detentie, de besluiten niet kan uitvoeren.
De Afdeling vraagt het Hof of een terugkeerbesluit mogelijk is ondanks dat de mannen zeer lang in de gevangenis zitten. Indien het Hof hier bevestigend op antwoord wil de Afdeling vervolgens weten of de lidstaat dan verplicht is om gedurende het verblijf in langdurige of levenslange detentie een vreemdeling al dan niet op grond van artikel 6 lid 4 Terugkeerrichtlijn een zelfstandige verblijfsvergunning of een andere vorm van toestemming tot verblijf te geven? Tenslotte wil de Afdeling van het Hof weten of er in in het kader van artikel 6 lid 1 van de Richtlijn ruimte is voor een evenredigheidsbeoordeling in het individuele geval, buiten de in leden 2 tot en met 5 vermelde uitzonderingen en de beginselen en belangen als genoemd in artikel 5 van die richtlijn?
De behandeling van de beide zaken wordt geschorst tot het Hof antwoord heeft gegeven op de drie vragen.
--- Persbericht ABRvS

In het vandaag verschenen decembernummer van A&MR:
Migratiedeal met Rwanda? (ve24002484)
Is het juridisch mogelijk (en wenselijk) dat Nederland een migratiedeal sluit waarin ons land afspreekt asielzoekers over te dragen aan een ander land, zoals Rwanda, dat hun asielaanvraag behandelt? Annick Pijnenburg en Kris van der Pas beschrijven de deals van Australië en het Verenigd Koninkrijk, en concluderen dat een dergelijke deal van Nederland hoogstwaarschijnlijk niet zou voldoen aan de juridische verplichtingen, vanwege het Unierecht, het verbod op refoulement en een groot risico op mensenrechtenschendingen in het andere land.
Strategie achter strategisch procederen (ve24002485)
Kris van der Pas zocht voor haar promotieonderzoek uit wat de redenen zijn voor ngo's om te gaan procederen in plaats van lobbyen of protesteren. Daarmee wordt ook duidelijk wat er zich achter de schermen afspeelde bij standaardarresten als M.S.S. v. Belgium and Greece en Hirsi Jamaa and others v. Italy. Van der Pas verdedigde haar proefschrift op 10 september jl. en Karen Geertsema en Petra Werkman doen daarvan verslag.
Kroniek arbeidsmigratie (ve24002487)
De kroniek over de regulering van arbeidsmigratie begint bij de plannen van het nieuwe kabinet. Vervolgens gaan Irene van der Fluit en Esther Wolthuis in op de herziene Europese blauwe kaart richtlijn en de Richtlijn Tijdelijke Bescherming. Ook de ontwikkelingen voor de IND-erkend referent komen aan bod, evenals de andere wijzigingen op het gebied van arbeidsmigratie.
25 jaar Vereniging Asieladvocaten en -Juristen Nederland (VAJN) (ve24002488)
Op 14 juni jl. kwamen actieve en gepensioneerde asieladvocaten, hun vrienden en hun sympathisanten naar een oude kerk aan een Utrechtse singel. Ze vierden met het jubileumsymposium 'De toekomst van asiel' het vijfde lustrum van hun vereniging. Annelies Hoftijzer beschrijft de bijeenkomst en vraagt zich af wat de toekomst zal brengen voor asiel.
Ook uitzoomen (ve24002483)
In het redactioneel schrijft Bahija Aarrass dat juristen asiel- en migratierecht de rechtmatigheid van kabinetsplannen op dit gebied moeten onderzoeken. Maar om daarmee niet in de fuik te zwemmen van dit kabinet, alsof asiel de oorzaak is van allerlei maatschappelijke problemen, is ook uitzoomen noodzakelijk 'om het grotere geheel te blijven zien van effecten van de kabinetsplannen: het uithollen van de rechtsbescherming voor asielzoekers is het begin van de afkalving van de rechtsstaat.'
Problematische post en fatale termijn (ve24002489)
Hoe kan een vreemdeling opkomen tegen aannemelijk gemaakte verzending van een poststuk? Chretienne Peeters maakt duidelijk dat de gemachtigde daarvoor minimaal een deugdelijke ontvangstadministratie nodig heeft.
Ongemakkelijk (ve24002491)
En in de column beschrijft Jordan Dez, Amerikaans advocaat op het gebied van migratie- en internationaal recht, hoe ze ondanks een probleem met haar paspoort bliksemsnel door de douane kwam - en hoe ongemakkelijk ze zich voelde bij dit blijk van haar privileges als witte, Amerikaanse vrouw.

De IND neemt voorlopig geen beslissing over de asielaanvragen van Syriërs. Er is op dit moment onvoldoende duidelijkheid over de situatie in dat land om tot een gemotiveerde inwilliging dan wel afwijzing van Syrische asielverzoeken te komen. De afgelopen dagen hebben de ontwikkelingen in Syrië elkaar snel opgevolgd. Door de val van het Assad-regime heeft er een machtswisseling plaatsgevonden. Het landgebonden asielbeleid Syrië is gestoeld op de situatie waarin Assad de feitelijke machthebber in het grootste deel van het land was. Deze situatie is niet langer actueel. Hierdoor is op dit moment onvoldoende informatie beschikbaar om op een zorgvuldige wijze op asielaanvragen van Syriërs te beslissen. De minister heeft daarom besloten een besluit- en vertrekmoratorium in te stellen voor Syrië voor de duur van zes maanden.

In aflevering 16 van Jurisprudentie Vreemdelingenrecht zijn 15 uitspraken en 7 noten verschenen: 
Noot Karin Zwaan bij het HvJEU arrest CV over een Moldavische staatsburger die een aanvraag voor internationale bescherming heeft ingediend in Tsjechië, waar Moldavië wordt beschouwd als een "veilig land van herkomst". Het Hof komt tot de conclusie dat een land pas mag worden opgenomen op de lijst van veilige landen van herkomst, als op het gehele grondgebied geen sprake is van vervolging. Noot Stefan Kok, de Afdeling, maakt in de uitspraak duidelijk dat er in de Syrische context geen sprake van een reëel risico is vanwege de enkele omstandigheid dat terugkeer vanuit een "vijandig land" door de Syrische autoriteiten reeds kan worden gezien wordt als having been disloyal and supportive of the opposition. Noot Carolus Grütters over de ABRvS uitspraak die concludeert dat Oekraïners, die een beroep doen op de Tijdelijke Beschermingsrichtlijn, niet op grond van artikel 6(3) Vw in grensdetentie mogen worden geplaatst. Noot Viola Bex-Reimert en Flip Schüller bij de rechtbankuitspraak waarin is geoordeeld dat de staatssecretaris niet mocht uitgaan van de juistheid van het ambtsbericht van de AIVD en de rechtbank een eerdere uitspraak ambtshalve vervallen verklaard, een buitenwettelijke beslissing, omdat zij zich had uitgelaten over de inhoud van het individuele ambtsbericht. Noot Evelien Brouwer over de rechtmatigheid van de signalering van een terugkeerbesluit in het Schengen Informatie Systeem (SIS): 'Er moet duidelijk worden gemaakt dat ook bij de signalering van terugkeerbesluiten in het SIS, de overheid een individuele belangenafweging moet maken, niet alleen omdat dit het doel van de signaleringen dient, maar ook omdat de EU-wetgever dit zo bepaald heeft'. Noot Hermie de Voer over de rechtbankuitspraak in een naturalisatiezaak waarin wordt geconcludeerd dat de IND niet alle relevante belangen heeft betrokken bij de beoordeling of eiser in aanmerking komt voor ontheffing van de afstandsplicht of voor afsluiting van de afstandsprocedure. Noot Pim Huisman en Niels Jak Bij een opvolgend kort geding over de opvang in ter Apel benadrukken de annotatoren:  'Het is van groot belang in een rechtsstaat en voor het vertrouwen in de overheid dat zij haar afspraken nakomt en gewezen rechterlijke vonnissen opvolgt'.

De MvA&M heeft n.a.v. het arrest KL (JV 2024/179 nt M.Y.A. Zieck, ve24001361) het beoordelingskader in de Vc 2000 aangepast voor ‘verwesterde’ vrouwen die kunnen worden aangemerkt als sociale groep. Het Hof van Justitie EU komt voor de beoordeling van het asielmotief van ‘verwestering’ tot een andere beoordeling dan tot nu toe in de praktijk werd bediend. Het Hof hanteert niet de term ‘verwestering’, maar spreekt van ‘de vereenzelviging van (minderjarige) vrouwen met de fundamentele waarde van gelijkheid tussen man en vrouw’ (vereenzelviging). De minister heeft besloten om bij deze beoordeling aan te sluiten en niet langer te spreken van ‘verwestering’, omdat een eenduidige en nauwkeurige definitie van dit begrip ontbreekt. 
Het nieuwe beoordelingskader voor het toekennen van vluchtelingschap betreft een drietrapsbeoordeling: (1) is in het individuele geval sprake van vereenzelviging herleidbaar naar de fundamentele waarde van gelijkheid tussen makken en vrouwen? (2) wordt de sociale groep in het land van herkomst daadwerkelijk als afwijkend beschouwd? (3) is daadwerkelijk sprake van vrees voor daden van vervolging als gevolg hiervan?

Stichting Migratierecht Nederland en Centrum voor Migratierecht organiseren op 22 mei 2025 van 10.00-18.00 uur in Nijmegen een congres over werk en Migratierecht. 
Het thema werk en migratierecht is bijzonder relevant in deze tijden van arbeidsmarktkrapte. Daarnaast vormen arbeidsmigranten de grootste groep migranten in Nederland. Tijdens deze dag is er volop aandacht voor de rechten van werknemers, of dat nu asielzoekers, EU-burgers, studenten, kennismigranten, gedetacheerde werknemers of seizoenarbeiders zijn. De rol van werkgevers, overheidsinstanties, ngo's en rechtshulpverlening komt daarbij ook aan bod. 
Deelname is gratis, aanmelden kan hier.

De Afdeling bestuursrechtspraak Raad van State heeft op 20 november 2024 in drie zaken uitspraak gedaan over het risico op ernstige schade bij terugkeer naar Afghanistan. Hoewel de informatie uit de openbare bronnen niet eenduidig is, kan daaruit wel worden afgeleid dat vreemdelingen bij terugkeer naar Afghanistan vanwege hun verblijf in het Westen in de negatieve belangstelling van de Taliban, familieleden of dorpsgenoten kunnen komen te staan. De Afdeling komt tot de conclusie dat uit de informatie uit de openbare bronnen niet volgt dat vreemdelingen die in een westers land hebben verbleven, alleen al om die reden een reëel risico op ernstige schade lopen als zij vrijwillig terugkeren naar Afghanistan. De minister moet dan niet alleen de individuele omstandigheden, maar ook het verblijf in het Westen betrekken bij de beoordeling van de asielaanvraag, en deze in samenhang bezien. In de drie zaken die ter zitting zijn behandeld is in een zaak, ve24002387, geoordeeld dat dat de vreemdeling niet aannemelijk heeft gemaakt dat hij gelet op zijn individuele omstandigheden bij terug keer een reëel risico op ernstig gevaar loopt. In de twee andere zaken, ve24002386 en ve24002388 overweegt de Afdeling dat de minister niet in onderlinge samenhang heeft beoordeeld of de vreemdeling gelet op de individuele omstandigheden een reëel risico loopt op ernstige schade.

In aflevering 15 van Jurisprudentie Vreemdelingenrecht zijn 21 uitspraken en 9 noten verschenen: 
Noot Dion Kramer bij het arrest Perle van het HvJEU over de Studierichtlijn, waarin zij een dubbele boodschap terug stuurt naar de lidstaten. Enerzijds het voorkomen van misbruik en anderzijds wederzijds vertrouwen tussen lidstaten. Noot Mark Klaassen en Gerrie Lodder bij het HvJEU arrest Sagrario waarin art. 15 lid 3 Gezinsherenigingsrichtlijn wordt uitgelegd. Gekozen wordt voor een interpretatie die zorgt voor een verdergaande bescherming van de afhankelijke gezinsleden dan thans in de Nederlandse implementatiewetgeving het geval is. Noot Aniel Pahladsingh bij het HvJEU arrest Changu over de verplichting om de illegale verblijvende vreemdeling schriftelijk te informeren over de tijdelijke opschorting van het terugkeerbesluit; Het ontbreken van een verplichting om op grond van dwingende humanitaire overwegingen een verblijfsrecht toe te kennen en het recht op meest elementaire behoeften. Noot Marcelle Reneman bij het arrest Ararat van het HvJEU: De IND moet een eerder opgelegd terugkeerbesluit toetsen aan het refoulementbeginsel bij afwijzing van een regulier verblijfsvergunning. En de  bestuursrechter moet ambtshalve toetsen aan het refoulementbeginsel in het beroep tegen de afwijzing van een reguliere vergunning en de daaruit volgende beëindiging van de tijdelijke opschorting van het terugkeerbesluit. Noot Fadi Fahad bij een Afdelingsuitspraak. Heeft een Afghaanse schoonmaakster die op het hoofdkwartier van EUPOL in Kabul werkte het recht om overgebracht te worden naar Nederland? Dat de rechter niet toetst of de minister een redelijke uitleg geeft aan wat publiek en zichtbaar is, is zijns inziens onwenselijk. Noot Lieneke Slingenberg bij de Afdelingsuitspraken waarin zij oordeelt dat asielzoekers en statushouders die worden overgeplaatst naar de Handhavings- en Toezichtslocatie (HTL) niet van hun vrijheid worden beroofd in de zin van art. 5 EVRM en 6 EU Handvest ook niet als de vreemdeling wordt overgeplaatst naar een ‘ROV-kamer’ binnen de HTL. Noot Julien Luscuere bij een uitspraak van de rechtbank Amsterdam over de verzendtheorie die van toepassing is op besluiten en aanverwante correspondentie onder de Algemene Wet Bestuursrecht en de dominante aanname in de rechtspraak dat in Nederland een betrouwbare of zelfs feilloze postbezorging bestaat. Noot Viola Bex-Reimert over artikel 6:5 Awb. waarin is vastgelegd wat er in ieder geval in een bezwaar- of beroepschrift moet staan. Waaronder de gronden van bezwaar of beroep. Maar hoe summier mogen deze gronden verwoord worden? Noot Pouya Fard en Hans van Oosterhout over de Turkse vreemdelinge die is benadeeld omdat, indien op tijd was beslist op haar aanvraag, de beoordeling volgens het risicogroepenbeleid in plaats van het risicoprofielenbeleid had plaatsgevonden.