Nieuws

De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft op 8 februari 2023 in drie nareiszaken geoordeeld dat de maatregel opschorting nareis geen wettelijke basis heeft in nationaal recht. Uit de Vw 2000 volgt niet dat de Staatssecretaris de drie maandentermijn om de mvv-sticker op te halen mag negeren of uitstellen. De tekortkomingen in de asielopvang voldoen niet aan de bijzonder hoge drempel die nodig is om op grond van hogere belangen een uitzondering te maken op  de rechten verleend in de Gezinsherenigingsrichtlijn. Voor een schending van art. 3 EVRM en art. 4 EU-Handvest is vereist dat de tekortkomingen in de opvang de ‘bijzonder hoge drempel van zwaarwegendheid’ hebben bereikt. De staatssecretaris had zelf op de zitting al aangeven dat hier geen sprake van is. Verder is de maatregel niet een noodzakelijke en geschikte oplossing. De uitspraken van de rechtbanken zijn bevestigd en de vreemdelingen kunnen direct hun mvv-sticker ophalen om daarmee naar Nederland te komen.

Dit heeft de SvJ&V in een Kamerbrief van 3 februari 2023 aan de Tweede Kamer laten weten. Eind 2022 heeft een beoordeling plaatsgevonden of het noodzakelijk is om de maatregel te verlengen voor aanvragen die ingediend worden vanaf 1 januari 2023. Uit de productiecijfers van de IND trekt de SvJ&V de conclusie dat het niet realistisch is om in het komende jaar te verwachten dat de IND de asielaanvragen zorgvuldig kan behandelen binnen de standaard wettelijke termijn van 6 maanden. Hij acht het dan ook noodzakelijk om de verlenging van de beslistermijn met 9 maanden voor asielaanvragen ook toe te passen op asielaanvragen ingediend vanaf 1 januari 2023 tot 1 januari 2024.

In het vandaag verschenen januarinummer van A&MR:
Waardevolle inbreng (ve23000200)
Kent de Afdeling sinds het reflectieverslag van de werkgroep juridische reflectie van de ABRvS bij de geloofwaardigheidsbeoordeling meer waarde toe aan iMMO-rapportages? Marcelle Reneman bespreekt diverse uitspraken van rechtbanken en twee nieuwe Afdelingsuitspraken waarin de rapportage een rol speelde. Het zogenoemde onderdelenvereiste blijkt te zijn losgelaten. Maar over de waardering als steunbewijs is nog niets gezegd.
Willekeur of het individuele geval recht doen? (ve23000202)
Hoe zijn de mvv-vrijstellingsverzoeken beïnvloed door artikel 8 van het EVRM, de Gezinsherenigingsrichtlijn en het Unierechtelijk evenredigheidsbeginsel? Nikki Vreede beschrijft de geschiedenis en staat vooral stil bij de jurisprudentie, het beleid en de beslispraktijk sinds 2019. Vreede concludeert dat in individuele gevallen recht kan worden gedaan door het mvv-vereiste te laten vallen, zonder dat er meteen een precedent wordt geschapen. ‘Want er zijn maar weinig gevallen echt gelijk.'
Uitstel van uitstel van gezinshereniging (ve23000203)
De voorlopige voorzieningenrechter van Rb Haarlem maakte op 7 december 2022 korte metten met de nareismaatregel van de regering. Betty de Hart analyseert de uitspraak en bespreekt de implicaties van de mededeling van de staatssecretaris. Ook gaat ze in op verschillen met EHRM-arresten over Deense en Zweedse wachttijden bij gezinshereniging van subsidiair en tijdelijk beschermden. Aan het eind vat ze de bodemuitspraak van 22 december jl. over de nareismaatregel samen: dezelfde uitkomst én een stap verder.
Een kwestie van interpretatie (ve23000204)
In de verwesteringsrechtspraak blijkt Nederland strikter te oordelen over de vervolgingsgrond ‘specifieke sociale groep’ en over mannelijke asielzoekers dan enkele andere EU-lidstaten. Sabaoon Pamir beschrijft de verschillen op basis van analyse van rechtspraak uit Oostenrijk, Frankrijk, België en Duitsland. De Afdeling bestuursrechtspraak verwijst zelden naar rechtspraak uit andere EU-lidstaten Volgens Pamir moet de Afdeling zich ‘rekenschap geven van de wijze waarop rechters in andere EU-lidstaten het Unierecht interpreteren.'
En verder:
* pleit Lieneke Slingenberg in het redactioneel voor een overheid die handelt op grond van en in overeenstemming met het recht (ve23000198);
* ziet Hans Ulrich Jessurun d'Oliveira een gevaarlijk risico op discriminatie in de nieuwe CBS-bevolkingsindeling (ve23000205);
* gaat Marnix Visscher in op de uitspraak van de Afdeling op 28 september 2022 over de mogelijkheid van geloofsgroei (ve23000206);
* bespreekt Lianne Hooijmans de vraag of een cliënt die in Iran al niet altijd naar de moskee ging en in Europa van zijn geloof afviel, een afvallige is of een atheïst (ve23000207);
* en houdt Sander Schuitemaker, juridisch adviseur bij Defence for Children, aan een eerdere zaak het wrange gevoel over dat ‘adequate behandeling’ van deze zaak door de overheid afhankelijk bleek van het toevallige bestaan van een ECPAT-zusterorganisatie in Burundi (ve23000208).

In dit verslag blikt Barbara Safradin, secretaris van de Commissie Meijers, terug op het congres Kinderrechten en migratie, dat plaatsvond op 26 januari 2023. Het congres is georganiseerd door het Europa Instituut van de Universiteit Leiden en Stichting Migratierecht Nederland. In het verslag wordt o.a. ingegaan op de voordrachten van Margrite Kalverboer, Peter Rodrigues en Ann Skelton. Ook wordt de paneltafel besproken met Steffie van Lokven, Margrite Kalverboer, Rhodia Maas, Martin Veger en Andrea Vonkeman. Tot slot komen aan bod de workshops tijdens het middagprogramma en de afsluiting door Ton Liefaard.

De gevolgen van het arrest E.K. van het HvJEU zijn uitgewerkt in IND Informatiebericht 2023/6. 
De beleidskeuze van de staatssecretaris naar aanleiding van dit arrest heeft onder meer tot gevolg dat:
1. Chavez-verblijfsgerechtigden nu als sociaal referent kunnen optreden in gezinsmigratiezaken; 
2. zij in aanmerking kunnen komen voor een reguliere verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd; en
3. dat zij kunnen naturaliseren.

In deze eerste aflevering 17 uitspraken en drie noten. Conny Rijken en Suze Hageman bij het arrest O.T. en E van het HvJEU over of een (mogelijk) slachtoffer van mensenhandel die eerder in een ander EU-land asiel heeft aangevraagd, overgedragen mag worden op grond van Dublin III, of dat voorrang gegeven dient te worden aan de slachtofferbescherming zoals neergelegd in Ri 2004/81. Zij geven ook meteen commentaar bij de tevens opgenomen einduitspraak van de Afdeling. Conclusie: Er is werk aan de winkel voor de Nederlandse wetgever. Een noot van David Kuiper bij het arrest C. B. en X. van de Grote kamer van het HvJEU waarin is geoordeeld dat de rechter verplicht is tot een ambtshalve beoordeling of alle voorwaarden voor een rechtmatige bewaring zijn vervuld. Hij mag niet alleen de gronden van een advocaat beoordelen. Hij gaat daarbij ook in op de ook in deze aflevering opgenomen einduitspraak van VK 's-Hertogenbosch. De einduitspraak van de Afdeling moeten nog volgen. Conclusie: Als de lijn zich tot buiten Den Bosch voortzet heeft de staatssecretaris een fors probleem, dat zich slechts met wetgeving laat oplossen. 
Tenslotte een noot van Tom Barkhuysen en Michiel van Emmerik welke u al als voorpublicatie heeft kunnen lezen op Linkedin. Bij een uitspraak van VK 's-Hertogenbosch over het onder druk zetten van de IND wat betreft het naleven van termijnen voor in dit geval het indienen van het procesdossier in een Dublin-zaak. Conclusie: Aanpassingen van de Awb die moeten bijdragen aan het wegnemen van deze ongelijkheden tussen bestuursorganen en burgers. Eén daarvan is de mogelijke invoering van de burgerlus.

In deze vierde EU Update van 2022 geeft Barbara Safradin, werkzaam als secretaris bij de Commissie Meijers, een overzicht van de recente EU-migratieontwikkelingen en de wetgevende en niet-wetgevende voorstellen van de Europese Commissie in het vierde kwartaal van 2022. Aan bod komen o.a.: de oorlog in Oekraïne, nieuwe Russische maatregelen en impact op de EU, migratie ‘instrumentalisering’ ontwikkelingen, de situatie op de westelijke Balkanroute, het nieuwe Zweedse voorzitterschap en tot slot de nieuwste ontwikkelingen m.b.t. het asielakkoord in Nederland.

De jubileumaflevering 25 jaar JV die 13 december jl. is gepresenteerd op de WRV in Amersfoort is nu ook digitaal beschikbaar op Migratieweb. Met in de voetnoten van de artikelen ook de vindplaatsen op Migratieweb daarbij vermeld. Veel leesplezier, fijne feestdagen en tot volgend jaar!

De Nederlandse Staat moet asielzoekers beter opvangen en op dezelfde wijze behandelen als vluchtelingen uit Oekraïne. Dat heeft het gerechtshof Den Haag vandaag bepaald. Vluchtelingenwerk Nederland (VWN) heeft een kort geding aangespannen tegen de Staat en het COA over de opvang van asielzoekers. Die moet volgens VWN op veel punten worden verbeterd. Ook vindt VWN dat asielzoekers uit andere delen van de wereld gelijk moeten worden behandeld met vluchtelingen uit Oekraïne. Het gerechtshof Den Haag is het grotendeels met VWN eens, maar oordeelt dat de Staat en het COA niet verplicht zijn het onmogelijke te doen.

Vandaag is de 20e uitreiking van de Hanneke Steenbergenscriptieprijs. Ter ere van deze feestelijke gelegenheid staat aflevering 10 van A&MR volledig in het teken van Hanneke Steenbergen en de prijs. Zo vertellen eerdere winnaars van de prijs onder andere hoe het nu staat met hun scriptieonderwerp:
EU Gezinsherenigingsrichtlijn (ve22003400)
In 2004 schreef Erik Scheers zijn scriptie over de verhouding van de Europese Gezinsherenigingsrichtlijn tot het Nederlandse gezinsherenigingsbeleid en artikel 8 EVRM. Nu zet hij zijn toenmalige kritische beschouwingen af tegen de ontwikkelingen na de inwerkingtreding en de implementatie van de richtlijn.
Extraterritoriale werking van mensenrechten (ve22003401)
In 2005 schreef Maarten den Heijer zijn scriptie over extraterritoriale werking van mensenrechten en de opvang van asielzoekers in de regio. Hij beschrijft hoe hij aan zijn fascinatie voor het onderwerp immigratie kwam, waar de scriptie níet over ging en waaraan de scriptieprijs heeft bijgedragen.
Inburgering op de grens (ve22003402)
Toen in 2006 de Wet inburgering in het buitenland in werking trad, schreef Bahija Aarrass haar scriptie over de vraag of die wet verenigbaar was met het recht op gezinsleven, het gelijkheidsbeginsel en het EG-recht. Ze bespreekt haar bevindingen en schetst de huidige stand van zaken.
Sociale rechten van Unieburgers (ve22003408)
In 2007 schreef Sandra Mantu haar scriptie over de sociale rechten van economisch niet-actieve Unieburgers. Ze gaat in op de ontwikkelingen sinds het schrijven van haar scriptie en reflecteert op de Hanneke Steenbergenscriptieprijs en het belang ervan.
Omgekeerde discriminatie (ve22003409)
Unieburgers worden met betrekking tot gezinshereniging in hun lidstaat van herkomst nog steeds gediscrimineerd ten opzichte van Unieburgers in grensoverschrijdende situaties. In 2013 pleitte Arend van Rosmalen in zijn scriptie tegen deze ‘omgekeerde discriminatie’. Hier zet hij zijn argumenten opnieuw uiteen.
Het veilig-derde-land begrip (ve22003410)
Toen Ralph Groeneveld in 2018 zijn scriptie schreef was de EU-Turkijedeal hét voorbeeld van toepassing van het veilig-derde-land begrip. Dat riep de vraag op wanneer een derde land veilig is, met name in het licht van het Vluchtelingenverdrag. Ralph Groeneveld beschrijft hoe hij die vraag in zijn scriptie beantwoordde, ook met betrekking tot Turkije.
En verder:
* vragen Karin Zwaan, Gerrie Lodder en Karen Geertsema (ve22003399) zich af wat de winnaars, de genomineerden en de scriptieonderwerpen van deze twintig jaar ons leren over de ontwikkeling van het – onderwijs in het – migratierecht.
* memoreert Annelies Hoftijzer (ve22003411) aan haar eigen scriptiebegeleiding door Hanneke Steenbergen.
* beschrijft Kees Groenendijk (ve22003412) hoeveel Hanneke Steenbergen heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van het migratierecht in Nederland.
* en herinnert Chayen Lozano Parra, psychiater bij iMMO (ve22003413) zich de onstuitbare veerkracht van een asielzoeker die al jong naar Nederland kwam.