Nieuws

In het vandaag gewezen arrest Ararat beantwoordt het Europese Hof van Justitie de vraag van rechtbank Roermond van 13 maart 2023 (JV 2023/97, ve23000602) of na een hernieuwde vaststelling van onrechtmatig verblijf een nieuwe beoordeling moet plaatsvinden van het risico op refoulement. Het Hof beantwoordt deze vraag bevestigend. Als een terugkeerbesluit is opgeschort en opnieuw ingaat dient de lidstaat opnieuw te onderzoeken of sprake is van een risico op refoulement. Indien de nationale rechter de rechtmatigheid van een dergelijk besluit moet toetsen is deze verplicht om ambtshalve een eventuele schending van het beginsel van non-refoulement vast te stellen.

In aflevering 13 van de Jurisprudentie Vreemdelingenrecht zijn 11 uitspraken en 2 noten verschenen: 
Noot Stefan Kok bij de Afdelingsuitspraak over het recht op subsidiaire bescherming, anders dan de vluchtelingenstatus een door het Unierecht in het leven geroepen recht dat onder internationaal recht over refoulementverboden niet wordt voorgeschreven. Noot Aniel Pahladsingh bij het H.F.-arrest van het HvJEU dat bij de beoordeling van een opheffing van een inreisverbod en de vraag of er een gevaar is voor de openbare orde, de IND uit mag gaan van de 1F-vaststelling in de asielprocedure.

In het vandaag verschenen oktobernummer van A&MR:
Verlengen in Schengen (ve24002037)
Verdragen tussen Schengen- en niet-Schengenlanden maken het voor veel vreemdelingen mogelijk om veel langer dan negentig dagen in Schengengebied te verblijven. Dit kan belangrijk zijn voor muziek- en cultuurgezelschappen, sporters en zakenlieden, maar ook voor vreemdelingen die langer dan negentig dagen bij hun partner willen verblijven. Sander Groen en Esther Wolthuis gingen na hoe bilaterale overeenkomsten dat precies mogelijk maken.
Implementatie Asielpact (ve24002039)
Het Europese Migratie- en Asielpact verandert bestaande verordeningen maar schept ook nieuwe: de Crisisverordening, de Screeningsverordening, de Terugkeergrensprocedureverordening en de Hervestigingsverordening. Lynn Hillary schetst de veranderingen en vernieuwingen en richt zich daarna op de implementatiefase, waarvoor de lidstaten al komende december hun plannen klaar moeten hebben. De lidstaten krijgen minder autonomie, is de voorlopige conclusie.
Inburgering Turkse staatsburgers (ve24002040)
In een zaak over de heringevoerde inburgeringsplicht voor Turkse staatsburgers besliste Rechtbank Den Haag (‘zittingsplaats Rotterdam’) dat die plicht verenigbaar is met de standstill-bepaling en non-discriminatieverboden – geen zorgvuldige beslissing, volgens Ricky van Oers. Zo gaat de rechtbank niet in op de vraag of het onderscheid tussen Turkse imams en bijvoorbeeld Amerikaanse priesters geen ongerechtvaardigd onderscheid op basis van nationaliteit is.
Afhankelijk en meerderjarig (ve24002044)
Een meerderjarig, maar afhankelijk gezinslid kan op grond van de Gezinsherenigingsrichtlijn recht op toelating hebben, ook als de desbetreffende lidstaat de facultatieve richtlijnbepaling hierover niet heeft geïmplementeerd. Eva Bezem juicht deze conclusie van het Hof van Justitie EU toe.
Kroniek toelatingsgronden (ve24002042)
In de kroniek besteedt Sadhia Rafi onder andere aandacht aan: het HvJ EU-arrest dat besliste dat die vrouwen een sociale groep zijn die de fundamentele waarde van gelijkheid tussen vrouwen en mannen aanhangen; aan het arrest over de bescherming van Palestijnse vluchtelingen; en aan de ABRvS-uitspraak over de glijdende schaal onder artikel 15c Definitierichtlijn.
En verder:
* beantwoorden Tisanja Abali, Ime Koster en Petra Werkman de vraag wanneer een studerende Unieburger qua studiefinanciering wordt gezien als migrerend werknemer (ve24002045); 
* voelde Sanni Suhonen zich in Nederland welkom als internationale student, maar viel het haar moeilijk om uit de bubbel van internationale studenten te breken (ve24002046);
* en voorziet Karen Geertsema in het Redactioneel een stormachtige herfst (ve24002036), reden waarom ze eindigt met dichtregels uit 'Herfstdag' van Rilke:

Wie nu geen huis heeft, bouwt het ook niet meer
Wie nu alleen is, zal het nog lang blijven

In aflevering 12 van de Jurisprudentie Vreemdelingenrecht zijn 9 uitspraken en 3 noten verschenen: 
Noot Wil Eikelboom bij het arrest QY van het HvJEU over de internationale beschermingsstatus in een andere lidstaat. Niet alleen moet de IND aan de slag met dit arrest, er is haast geboden. Noot Tesseltje de Lange bij de uitspraak S.N. e.a. van het HvJEU: krijgen derdelander-werknemers die in een andere lidstaat te werk worden gesteld automatisch een afgeleid verblijfsrecht? Het antwoord van het Hof: dat is niet het geval. Voor de volledige uitleg, lees de noot. Noot Gerben Dijkman bij de Afdelingsuitspraak over MOB-meldingen dat met de nuancering van de vaste jurisprudentielijn de Afdeling zeker de scherpe randen heeft verwijderd.

In aflevering 11 van Jurisprudentie Vreemdelingenrecht zijn 18 uitspraken en 5 noten verschenen:
Noot Lynn Hillary bij het arrest X van het HvJEU over de Bossche vraag: Is het interstatelijk vertrouwen ondeelbaar? Kort antwoord: Nee, voor de uitleg bij het lange antwoord lees de noot. Noot Marjoleine Zieck bij het arrest K.L. Een volgende Bossche vraag aan het HvJEU of de internalisering van westerse normen, waarden en gedragingen kunnen worden geschaard onder de beschermingsgrond ‘behoren tot een bepaalde sociale groep’ in de zin van de toepasselijke definitie van vluchteling. Noot Lianne Hooijmans bij het arrest SN en LN over wat het toetsmoment is voor de vraag of UNRWA-bijstand is opgehouden en over in hoeverre algemene omstandigheden ertoe kunnen leiden dat de bescherming van de UNRWA kan worden geacht te zijn opgehouden en op welke manier persoonlijke factoren (zoals minderjarigheid) een rol dienen te spelen. Noot Marcelle Reneman bij de Afdelingsuitspraak waarin zij omgaat over de beoordeling van het risico op indirect refoulement in Dublinzaken naar aanleiding van het arrest van het HvJEU CZA e.a. Tot slot de al eerder voorgepubliceerde noot van Carolus Grütters bij een uitspraak van de VK Haarlem over het opmerkelijk welkom heten van Oekraïners die onder de Tijdelijke beschermingsrichtlijn vallen, door ze een paar dagen in grensdetentie te stellen als ze een asielaanvraag indienen.

In het deze week verschenen augustusnummer van A&MR:
Oprekking van het begrip ‘medische noodsituatie op korte termijn’ (ve24001815)
Nikki Vreede en Chantal Kok bespreken de invloed van het HvJ EU- Cannabis-arrest uit 2022 op het begrip 'medische noodsituatie op korte termijn'. De auteurs concluderen dat de individuele omstandigheden bij de verwachte situatie ingeval van terugkeer steeds zwaarder zijn gaan wegen - ook als ze niet het directe gevolg zijn van het stopzetten van medische behandeling of als ze niet binnen een strikte termijn leiden tot een medische noodsituatie.
De grenzen van het gezin in het Nederlandse vreemdelingenrecht (ve24001816)
Als gezinnen met vreemdelingen afwijken van de norm, krijgen ze niet vanzelfsprekend toestemming om in Nederland te verblijven. Maar waar liggen de grenzen van die norm in de Nederlandse rechtspraktijk? Saskia Bonjour doet met anderen onderzoek naar wat in het migratierecht geldt als een gezin en deelt haar belangrijkste analyses en conclusies.
Niet meer buiten het boekje? (ve24001817)
De bevoegdheid om nader onderzoek te doen bij vermoeden van een schijnrelatie is inmiddels verankerd in het nieuwe artikel 3.29 Vreemdelingenbesluit. Nina Fokkink bespreekt de keuze om de bevoegdheidsgrondslag op te nemen in lagere regelgeving en analyseert de uitwerking van het concept 'gegronde vermoedens' en de vormgeving van het nader onderzoek. Die kunnen beter, is haar conclusie.
Teruggaan of blijven? Een moeilijk besluit... (ve24001818)
Sinds 1991 gaf het Nederlands Migratie Instituut (NMI) voorlichting en begeleiding aan remigranten, op basis van de Remigratiewet. Deze wet wordt 'uitgefaseerd', waardoor na 31 december a.s. geen nieuwe uitkeringen meer kunnen worden aangevraagd en het NMI eind dit jaar stopt. Coördinator Nur Ozen en directeur Henk Kok vertellen onder andere hoe ze de informatievoorziening na dit jaar beschikbaar willen houden.
En verder:
* spreekt Stijn Smulders in het redactioneel de hoop uit dat recente belangrijke ontwikkelingen die de juridische positie van vrouwen hebben versterkt eraan bijdragen dat er nog meer stappen worden gezet in het - denken over en - handelen tegenover vrouwen (ve24001814);
* geeft Pouya Fard aan de hand van recente juridische ontwikkelingen aanknopingspunten om aannemelijk te maken dat een aan een AMV toegedichte meerderjarige leeftijd onjuist is, en om te bewerkstelligen dat een leeftijd als minderjarige wordt geregistreerd (ve24001819);
* en dacht columniste Barbara Safradin bij het lezen van het Hoofdlijnenakkoord van PVV, NSC, BBB en VVD meteen aan de kinderen, en pleit zij er vanuit haar eigen ervaring voor om vluchtelingenkinderen en hun families zo snel mogelijk deel te laten uitmaken van de Nederlandse samenleving, kortom; om niet uit te stellen tot morgen wat je vandaag kunt doen (ve24001820).

In aflevering 10 van Jurisprudentie Vreemdelingenrecht zijn 24 uitspraken en 5 noten verschenen: Noot René de Groot bij het arrest S.Ö. e.a. van het HvJEU. Het gaat over de noodzakelijke evenredigheidstoets in de context van wijziging van een verliesbepaling in het nationaliteitsrecht in Duitsland waarbij een overgangsregeling ontbreekt. Primair voor Duitsland, maar ook voor andere lidstaten van belang. Noot Charlotte van Hilten, studente van de Radboud Universiteit en winnares van de jaarlijkse annotatiewedstrijd bij de uitspraak van de Afdeling van vorige jaar over de Dublinverordening en pushbacks in Bulgarije. Noot Taco Groenewegen bij een Afdelingsuitspraak of sprake is van een besluit als een verzoek wordt afgewezen om op basis van de zogenaamde tolkenregeling een overkomst naar Nederland te faciliteren? Ja oordeelt de Afdeling, ook al ontbreekt een wettelijke grondslag. Vervolgens speelt de vraag wie dan het bevoegde bestuursorgaan is. Noot Aniel Pahladsingh bij een Afdelingsuitspraak waarin het dilemma speelt dat een vreemdeling die geen rechtmatig verblijf heeft en een identiteit en nationaliteit heeft opgegeven die door de Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid niet wordt geloofd, maar de vraag is of een land van vertrek moet worden vermeld in een terugkeerbesluit en of het Unierecht ruimte biedt om van deze verplichting af te zien. Tenslotte nog een noot van René de Groot bij een uitspraak van de rechtbank Gelderland zp Arnhem waarin de rechtbank in navolging van de Afdeling tot de conclusie komt dat het documentvereiste niet voortvloeit uit art. 7 RWN maar berust op een discretionaire bevoegdheid die is ingevuld met beleidsregels, zodat het besluit onderworpen is aan het in de artikelen 3:4 lid 2 en 4:84 Awb neergelegde evenredigheidsbeginsel.

In de tweede migratie-update van 2024 geven Barbara Safradin, secretaris bij de Commissie Meijers, en Sanni Suhonen, stagiaire bij de Commissie Meijers, een overzicht van de recente ontwikkelingen op het gebied van migratie en asiel in de EU en de wetgevingsvoorstellen van de EU in het tweede kwartaal van 2024. In deze update worden onder andere besproken: het uitvoeringsplan van de Commissie voor het Asiel- en Migratiepact, de start van het EU-voorzitterschap van Hongarije, externe migratie en EU-deals met derde landen.

De Afdeling bestuursrechtspraak Raad van State heeft op 17 juli 2024 geoordeeld dat de minister van Asiel en Migratie voortaan uitdrukkelijker de individuele situatie van een vreemdeling uit een land waar willekeurig geweld is, in casu Libië,  door een gewapend conflict, betrekken bij de beslissing om een vreemdeling asiel te verlenen. De Afdeling komt tot de conclusie dat de vreemdelingen onvoldoende aannemelijk hebben gemaakt dat zij met hun zes minderjarige kinderen of door psychische klachten een verhoogd risico lopen op ernstige schade in Tripoli. De Afdeling stelt vast dat de minister de beschieting van de echtgenoot terecht ongeloofwaardig heeft gevonden, maar dat blootstelling aan ernstige schade in het verleden in beginsel wel een individuele omstandigheid is die moet worden betrokken bij de toepassing van art 15 Kwalificatierichtlijn.

VK Haarlem heeft op 8 juli 2024 een uitspraak gedaan over een Oekraïense man die na aankomst op Schiphol een asielaanvraag deed en vervolgens in grensdetentie werd gesteld. De rechtbank is van oordeel, daarbij verwijzend naar eerdere jurisprudentie, o.a. van de ABRvS van 26 maart 2024, ve24001648, dat ook niet visumplichtige derdelanders moeten voldoen aan de toegangsvoorwaarden in art. 6 lid 1 SGC. De vreemdeling mag in grensdetentie worden gesteld in het kader van een procedure om een beslissing te nemen over zijn recht om het grondgebied te betreden. Het feit dat eiser de Oekraïense nationaliteit heeft betekent dus niet dat de SvJ&V geen onderzoek mocht doen naar zijn identiteit en verdere omstandigheden. Aan de SvJ&V moet de tijd worden gegund om te onderzoeken of eiser mogelijk onder de werking van de Richtlijn viel, en als dat zo is of er een bijzondere bepaling van de Richtlijn op eiser van toepassing was op grond waarvan tijdelijke bescherming kon worden geweigerd. Door de maatregel op 3 juni 2024, de dag na het aanmeldgehoor, op te heffen, heeft verweerder voldoende voortvarend gehandeld. In een korte noot legt Carolus Grütters uit dat dit gelet op de operationele richtsnoeren (2022/C 126 I/01) bij de Tijdelijke beschermingsrichtlijn niet kan. (a) er is geen aanvraagprocedure; (b) als iemand kenbaar maakt uit Oekraïne te komen en voor bescherming in aanmerking wil komen, dan hoeft de betrokkene alleen nog; (c) zijn nationaliteit aan te tonen.