Nieuws

In aflevering 12 van JV zijn 11 uitspraken en 2 noten gepubliceerd: Noot Evelien Brouwer bij een uitspraak van de VK ‘s-Hertogenbosch over de vraag of beroep open staat tegen een weigering om een verzoek voor een faciliterend visum voor verblijf bij Nederlandse kind(eren) (op basis van een Chavez-Vilchez-verblijfsrecht) in behandeling te nemen. Hier liggen twee bredere vragen aan ten grondslag: 1. is hier de Visumcode van toepassing en 2. gaat het om een besluit in de zin van art. 1:3 Awb? De rechtbank komt tot de conclusie omdat een verblijf van meer dan 90 dagen is beoogd niet de Visumcode maar de Awb van toepassing is. Noot Jarik ten Cate bij een uitspraak van de VK Groningen de rechtmatigheid van het besluit tot afwijzing van een visum kort verblijf omdat het gebruik van het algoritme ‘Informatie Ondersteund Beslissen’ (IOB) daarin niet is vermeld en toegelicht. Hij gaat daarbij in op de werking van dit algoritme en of de kritische houding van de rechtbank, gelet op de lopende discussie over mogelijke discriminatie op grond van ras of etniciteit, terecht is.

Gisteren bereikte ons het droevige bericht dat onze oud-collega Wim Verberk vrijdag 22 augustus 2025 op 76-jarige leeftijd is overleden. Wim, zoals bij velen bij u bekend, was de grondlegger van Migratieweb en heeft daar vele jaren zijn hart en ziel in gestoken. Wij leven mee met familie en vrienden.

Wim is begraven op Natuurbegraafplaats Koningsakker te Arnhem, 
Correspondentieadres:
Johan Uitvaartzorg
Bouwmeesterstraat 38
6821 GT Arnhem
t.a.v. de familie van wijlen Wim Verberk 
Als u een condoleance stuurt laat dan alstublieft weten wat Wim voor u heeft betekend.

In deze tweede migratie-update van 2025 geeft Andra-Valentina Primavarus, stagiaire bij de Commissie Meijers, een overzicht van de recente ontwikkelingen op het gebied van migratie en asiel in de EU en de wetgevingsvoorstellen van de EU van mei, juni en juli 2025. In deze update worden onder andere besproken: pushbacks in Griekenland, het besluit van de Europese Commissie om Egypte aan te wijzen als veilig derde land, het verzoek van enkele lidstaten aan het EHRM om het EVRM te herinterpreteren, de verlenging van de RTB, het opschorten van de behandeling van Afrikaanse asielaanvragen door Griekenland, en jurisprudentie van het HvJEU en EHRM.

In aflevering 11 van JV vindt u 27 uitspraken en 6 noten: Hermie de Voer bij een Afdelingsuitspraak over de paspoortaanvraag van een Nederlandse vrouw op de ambassade in Nairobi. Na vijf jaar zal haar op basis van deze uitspraak een paspoort moeten worden afgegeven. Waarom moet zij vijf jaar procederen om haar Nederlandse paspoort te verlengen? Uit de processtukken wordt niet duidelijk waarom de minister tot in hoogste instantie twijfelt. Masja Zweers bij de Afdelingsuitspraak waarin zij prejudiciële vragen heeft gesteld aan het HvJEU over het basisexamen inburgering buitenland. “Het is te hopen dat het HvJEU door de benadering van de Afdeling heen prikt en het basisexamen en het onderscheid kritisch beschouwt voor wat zij (ook) zijn: een integratiemaatregel die benadeelt.” René de Groot bij een uitspraak van de rechtbank Den Haag die enig licht werpt op de verhouding tussen de exclusieve bevoegdheid van deze rechtbank ter vaststelling van staatloosheid op grond van de op 1 oktober 2023 in werking getreden Wet vaststellingsprocedure staatloosheid. Jarik ten Cate bij een rechtbank uitspraak over het gebruik van het algoritme ‘de Case Matcher’ bij besluitvorming. De Case Matcher is een zoekmachine die de IND gebruikt om snel vergelijkbare afgesloten asielaanvragen op te zoeken. Hij gaat onder meer in op de vraag of de vermeldingsplicht bij het gebruik van de Case Matcher op zijn plaats is. Sadhia Rafi en Marcelle Reneman bij een tweetal rechtbank uitspraken over het besluit van de Minister van Buitenlandse Zaken algemene en thematische ambtsberichten niet meer actief te publiceren. Ten slotte een noot van Dirk Schaap bij een verzoek om een voorlopige voorziening bij de voorzieningenrechter met doel schorsing geplande schijnhuwelijkonderzoek. Hij gaat in op de vraag: Wat is de afweging om als advocaat gaande bezwaar een voorlopige voorziening te vragen?

In het augustusnummer dat vandaag verschijnt: 
Nederland leert het niet (ve25001496) 
Tussen 2013 en 2021 kregen meer dan 15.000 inburgeringsplichtige nieuwkomers hoge boetes omdat ze niet op tijd het examen haalden. En in 2021 waren bijna 10.000 asielstatushouders bezig leningen van gemiddeld € 4400 terug te betalen. Nederland is de enige EU-lidstaat die migranten verplicht om binnen drie jaar te slagen voor een inburgeringsexamen en een grote groep ervan laat opdraaien voor hoge kosten en boetes. Volgens Ricky van Oers zal de overheid door het arrest Keren van het Europese Hof van Justitie van 4 februari jl. – over inburgering is dit de vijfde arrest tegen Nederland – onder andere het boetebeleid voor inburgeringsplichtigen moeten aanpassen. 
Asiel contra Europese waarden (ve25001492)
Nadat de Wit-Russische regering migranten doorstuurde naar de grens met Polen, Litouwen en Letland, zei de Poolse regering dat deze mensen niet worden beschermd door het Vluchtelingenverdrag, nu ze waren ‘georganiseerd om de situatie in een ander land te destabiliseren’. En de Europese Commissie verklaarde dat de EU niet zou toestaan dat vijandige staten de ‘Europese waarden’ daarvoor konden gebruiken. Maciej Krogel analyseert de Poolse wetgeving die op deze grond het asielrecht beperkt. Moet het asielrecht worden aangepast aan andere tijden? 
Juridische lappendeken (ve250014911) 
De arbeidsmarkt in de EU heeft last van bureaucratische en dure erkenningsprocedures van diploma’s en andere beroepskwalificaties. Dit geldt voor derdelanders én EU-burgers en is vooral nijpend in de zorg en het onderwijs. Hildegard Schneider schetst de oorzaak van de vertragingen: het patchwork van verschillende juridische instrumenten en het problematische onderscheid tussen professionele en academische erkenning. 
Humane grensbewaking? (ve25001494) 
Hiroshi Motomura schreef voor een breed publiek het boek Borders and Belonging, dat ook experts veel te overdenken geeft. Maxime Schoots laat in de bespreking zien dat de schrijver probeert het recht van grensbewaking te combineren met migratiebeleid dat is gebaseerd op rechtvaardigheid. Maar Motomura had het Europees kolonialisme niet zo marginaal moeten behandelen. 
Overlast en uitsluiting (ve25001498) 
Merlijn Bothof en Angelina van Kampen bespreken de vraag of een tijdelijk beschermde recht heeft op verstrekkingen als hij in de opvang herhaaldelijk overlast heeft veroorzaakt. Het blijkt onduidelijk te zijn of de Europese Opvangrichtlijn daarvoor iets regelt – en daarmee ook of een Nederlandse regeling daarover is toegestaan. 
En: 
* Isabella Leroy bespreekt de cum laude afgesloten promotie van Jordan Dez over de betekenis van mensenrechten voor de politieke activiteiten van ongedocumenteerde migranten; (ve25001495) 
* Michiel Tjebbes denkt terug in zijn column dat de Groningse vreemdelingenpolitie hem als Zweedse student in Nederland in 1964 slechts beleefd vroeg hoe het stond met zijn studie klassieke talen; (ve25001493) en 
* Johan ten Berg stelt in het redactioneel dat A&MR met veelzijdige juridische gezichtspunten wil bijdragen aan de balans tussen enerzijds politieke zorgen over draagkracht en draagvlak en anderzijds individuele rechtsbescherming op basis van Unierecht en mensenrechtenverdragen.(ve25001497) 
Zie voor de complete inhoud van deze A&MR: Migratieweb en VluchtWeb.

De MvA&M mag alleenstaande mannelijke asielzoekers niet langer terugsturen naar België vanwege systeemfalen van de Belgische autoriteiten bij de opvang en rechtsbescherming voor deze groep. Sinds de laatste uitspraak van maart 2024 mocht de minister alleenstaande mannelijke asielzoekers wel nog naar België terugsturen. Hoewel de situatie voor hen toen al aan de slechte kant was, werd er destijds door de minister gemeld dat de Belgische autoriteiten hard werkten aan een verbetering van de opvang. Uit beschikbare informatie blijkt dat de beloofde verbeteringen niet tot stand zijn gekomen en dat er ook geen perspectief is op uitbreiding van de opvangcapaciteit. Nu is het tekort aan opvangplekken voor alleenstaande mannelijke asielzoekers niet meer tijdelijk, maar structureel geworden. Het is verder onduidelijk of deze groep asielzoekers terecht kan bij de nood- en daklozenopvang. Bovendien hebben de alleenstaande mannen geen toegang tot effectieve rechtsbescherming, omdat de Belgische autoriteiten rechterlijke uitspraken niet naleven en dwangsommen niet betalen. De onverschilligheid van de Belgische autoriteiten om deze tekortkomingen in de opvang en in de rechtsbescherming op te lossen, leidt tot de conclusie dat in België voor deze groep asielzoekers sprake is van systeemfalen waarbij zij bij terugkeer in België niet meer in hun meest elementaire levensbehoeften kunnen voorzien. Dat is in strijd met de mensenrechten. Daarom oordeelt de Afdeling dat de minister t.av. België niet langer uit mag gaan van het interstatelijk vertrouwensbeginsel.

De MvA&M moet de algemene veiligheidssituatie in Jemen opnieuw beoordelen. Volgens hem is het in Jemen niet zo onveilig dat mensen alleen al door daar te zijn een reëel risico op ernstige schade lopen, maar dat is naar het oordeel van de Afdeling onvoldoende gemotiveerd. De Afdeling oordeelt dat de minister niet goed heeft gemotiveerd waarom in Jemen geen sprake is van de meest uitzonderlijke 15c-situatie. Volgens de Afdeling had de minister de slachtoffers als gevolg van landmijnen en explosieve oorlogsresten, de recente confrontaties en het verhoogde percentage ontheemden als direct gevolg van gewapend conflict in Jemen bij zijn beoordeling moeten betrekken. Dat heeft hij niet gedaan. Ook heeft de minister onvoldoende gekeken naar wat de gevolgen zijn voor de Jemenitische man als hij terug moet naar Aden, de stad in Jemen waar hij vandaan komt. Ten slotte heeft de minister geen rekening gehouden met het feit dat Houthi-rebellen en andere strijdende partijen de toegang tot humanitaire hulp beletten of hinderen.

De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft in een verwijzingsuitspraak van vandaag (16 juli 2025) zogenoemde prejudiciële vragen gesteld aan het Europese Hof van Justitie in Luxemburg. Zij wil in een rechtszaak over de Brit David Icke van het Europese Hof weten of de minister van Asiel en Migratie hem mag weren uit het Schengengebied, omdat hij een potentiële bedreiging voor de openbare orde zou zijn.

In aflevering 10 van JV vindt u 16 uitspraken en 3 noten: Jennifer Buckesfeld, de winnares van de annotatiewedstrijd 2025, heeft een noot geschreven bij het EHRM-arrest M.I. – Zwitserland, waarin het Hof heeft geoordeeld dat de Zwitserse autoriteiten ten onrechte geen onderzoek hebben gedaan naar de mogelijkheid om in Iran bescherming te krijgen tegen mogelijke mishandeling van homoseksuelen door niet-overheidsactoren. Tesseltje de Lange heeft een noot geschreven bij een uitspraak van de civiele rechtbank over de vraag of de overheid aansprakelijk kan worden gesteld voor schade ondervonden door het laten vervallen van de uitzonderingspositie voor restaurants in de Aziatische horecasector. Tot slot schrijft Anouk Vandewall een noot bij een zaak van de meervoudige kamer van VK Amsterdam over de beëindiging van opvang in de Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen.

In februari van dit jaar beantwoordde het HvJEU in het arrest Keren prejudiciële vragen van de Afdeling. Volgens het Hof kunnen lidstaten asielstatushouders verplichten deel te nemen aan integratieprogramma’s en te slagen voor de examens die daaraan zijn verbonden. Maar daarbij gelden wel bepaalde voorwaarden. Zo moet bij het opleggen van die verplichting rekening worden gehouden met de zeer uiteenlopende persoonlijke omstandigheden van deze personen. En alleen in uitzonderlijke gevallen kan er een geldboete worden opgelegd. Dat statushouders in beginsel alle kosten moeten dragen, is een onredelijke last. In lijn met het arrest oordeelt de Afdeling dat een inburgeringsverplichting in beginsel verenigbaar is met de Kwalificatierichtlijn. Maar het niet op tijd met succes afleggen van het inburgeringsexamen mag niet stelselmatig worden bestraft met een boete. Daarom is de boete ten onrechte opgelegd onder de Wi 2013. Omdat de verplichte integratiemaatregelen voor statushouders in beginsel kosteloos moeten zijn, is ook de terugbetalingsverplichting van de overheidslening in strijd met de Kwalificatierichtlijn.