Vreemdelingen onevenredig zwaar getroffen door signalering in SIS
17/06/2010
De Nationale ombudsman heeft uit eigen beweging een onderzoek gedaan naar de praktijk rond de signalering van ongewenste vreemdelingen in het Schengen Informatie Systeem (SIS) en de weigering van toegang tot Nederland van deze vreemdelingen. De ombudsman stelt dat er onvoldoende waarborgen zijn om een evenredige uitvoering van het SIS te garanderen. Ook is de informatievoorziening aan gesignaleerde vreemdelingen over opname in het SIS en mogelijke rechtsmiddelen hiertegen onvolledig.
In het rapport van 17 juni 2010 (ve10000876) is de No van oordeel dat de uitvoeringspraktijk op een aantal essentiële punten onbehoorlijk is en de belangenafweging niet in alle gevallen evenredig is zoals art. 8 EVRM vereist. De No beveelt aan de gehele keten (van signalering t/m beoordeling van een verzoek tot toegang) in heroverweging te nemen, om te voorkomen dat de vreemdeling onevenredig zwaar getroffen wordt door dit systeem. De No doet de volgende aanbevelingen:
- De IND voert geen op de feiten toegesneden proportionaliteitstoets uit alvorens tot signalering over te gaan. Per individueel geval moet worden bekeken of er wellicht verzachtende omstandigheden zijn en of signalering geen onevenredige consequenties heeft voor de vreemdeling;
- Het automatische karakter van de weigering toegang na signalering betekent dat de signalering rechtsgevolgen met zich meebrengt en dus een besluit is in de zin van Awb waartegen bezwaar en beroep open staan;
- Per verzoek tot toegang moet expliciet onderzocht worden of er redenen zijn om de vreemdeling ondanks de signalering toch toe te laten;
- Soms vindt bij de afweging of tot signalering wordt overgegaan wel een belangenafweging plaats. De afwegingen die hierbij een rol spelen zijn echter niet inzichtelijk en controleerbaar, wat leidt tot willekeur. Eventuele uitzonderingen, waarbij niet tot signalering wordt overgegaan, zouden moeten worden vastgelegd en gemotiveerd.
- De informatievoorziening aan gesignaleerde vreemdelingen over opname in het SIS en mogelijke rechtsmiddelen hiertegen is onvolledig. De als ongewenst gesignaleerde vreemdelingen moeten, naast mondeling, ook schriftelijk op de hoogte worden gebracht van hun signalering en daarbij worden gewezen op rechtsmiddelen die hen ter beschikking staan om deze signalering aan te vechten. [PdM/SSc]